Informacje ogólne

• stolica: Florencja (wł. Firenze) (425,8 tys. mieszkańców)
• liczba mieszkańców: około 3,5 mln.
• powierzchnia: 22 990 km²
• gęstość zaludnienia: 155 os./km²
• ważniejsze miasta: wszystkie stolice prowincji oraz Volterra

Geografia

Toskania graniczy na północy z Ligurią i Emilią-Romanią, na wschodzie z Umbrią i Marche, na południu z Lacjum a od zachodu sięga do wybrzeży Morza Tyrreńskiego.

Do Regionu należą także wyspy archipelagu toskańskiego, m.in.: Elba (223,5 km²), Montecristo, Capraia, Gorgona, Pianosa, Giglio (21,2 km²).

Toskania obejmuje zachodnie zbocza Apeninów, Kotlinę Toskańską, oraz Pogórze Toskańskie, przecięte licznymi dolinami rzek. Większość regionu to teren wyżynny (67%) i górski (25%), niziny zajmują jedynie 8% powierzchni.

• Najwyższe szczyty: Monte Prado 2050 m, Monte Pisanino 1946 m, Corno alle Scale 1945 m
• Rzeki: Arno (241 km), Ombrone (161 km), Serchio (111 km), Albegna, Cecina, Magra, Sieve
• Najważniejsze jeziora: Laguna di Orbetello (26,2 km²), Lago di Massaciuccoli (6,9 km²), Lago di Chiusi (3,9 km²), Lago di Montepulciano (1,9 km²)

Historia

Toskania to także kraina historyczna, zwana początkowo Etrurią i zamieszkana przez Etrusków, podbita przez Rzymian weszła w skład Imperium Rzymskiego (281 p.n.e.). Od 406 n.e. podbijana przez najeżdżające kolejno na Italię plemiona germańskie. Od 553 pod panowaniem Bizancjum, od 568 – Longobardów, od 776 – Franków jako marchia. Od wieku X do XI wyodrębniały się komuny Lukki, Sieny, Florencji i inne. Od XV w. podporządkowana Florencji i władającym w niej Medyceuszom. Od 1569 Wielkie Księstwo Toskanii. Po wygaśnięciu dynastii Medyceuszy w 1737 władza przeszła w ręce dynastii habsbursko-lotaryńskiej, co związało kraj z Austrią. Po podboju w 1801 Napoleona Bonaparte utworzył Królestwo Etrurii. W latach 1807-1809 Toskania była częścią Francji. W 1809 Wielkie Księstwo Toskanii Napoleon nadał Elizie Bonaparte, a w 1814 na tron powróciła dynastia habsbursko-lotaryńskia. Od 22 marca 1860 roku weszła w skład zjednoczonych Włoch.

Dialekt toskański stał się podstawą dla języka włoskiego.

Turystyka

Region jest jednym z najważniejszych centrów turystyki na świecie. Regionalna kuchnia i wina cieszą się dużą popularnością, szeroko rozwinięta agroturystyka dysponuje bogatą bazą noclegową. Wiele zabytków klasy zerowej i światowej sławy muzea przyciągają zwiedzających z całego świata. Łagodny klimat zezwala na dość długi sezon turystyczny, który trwa od Wielkanocy do października.

Słynnymi toskańczykami są: Gajusz Cilniusz Mecenas, Leonardo da Vinci, Giorgio Vasari, Andrea Del Verrocchio, Piero Della Francesca, Luca Signorelli, Pietro da Cortona, Beato Angelico, Sassetta, Jacopo Della Quercia, Wawrzyniec Wspaniały, Benvenuto Cellini, Rafael Santi, Niccolò Machiavelli, Michał Anioł, Giambologna, Guido Monaco, Baccio Bandinelli, Sandro Botticelli, Bartolomeo Ammanati, Dante Alighieri, Giovanni Boccaccio i Francesco Petrarca.

Żródło: Wikipedia

Toskania dla Smakoszy:

Przekraczając bramy Toskanii zostawiamy daleko za sobą chaos i zgiełk cywilizacji. Pośród wzgórz, winnic i zacisznych średniowiecznych miasteczek możemy nieśpiesznie delektować się urokami życia w najprostszej, pierwotnej formie. Beztroska biesiada z przyjaciółmi pod rozgwieżdżonym toskańskim niebem, na rozgrzanym kamiennym tarasie starej will, pośród aromatu kwiatów i śpiewu cykad, przy wielkim drewnianym stole suto zastawionym karafkami z rubinowym winem, misami z pachnącymi ciabattami prosto z pieca, aromatyczną oliwą, tradycyjnymi serami i innymi pysznościami sprawia, że człowiek oddycha pełną piersią i zapomina o wszystkich przyziemnych pragnieniach i kłopotach szarej codzienności.

To m.in. w Toskanii ma swoje korzenie ruch tzw. slow food. Wiele restauracji, enotek i trattorii podejmuje swoich gości zgodnie z regułami slow food kładąc nacisk na potrawy przyrządzane zgodnie ze starymi lokalnymi recepturami, na bazie produktów wytwarzanych tradycyjnymi metodami i obsługując gości z wielką atencją i bez zbędnego pośpiechu w pięknych, wysmakowanych wnętrzach.

Prawdziwą perłą dla smakoszy są toskańskie wina. Toskania, to oprócz Piemontu, najsłynniejszy region winiarski we Włoszech z tradycją wytwarzania znakomitych trunków sięgającą aż do czasów etruskich.

Któż z wielbicieli kultury Bachusa nie słyszał o słynnych winach Chianti Classico, Montepulciano czy Brunello di Montalcino. Potężne rody winiarskie tak jak Biondi Santi, Frescobaldi czy Antinori nadały toskańskim winom wielką renomę i rozsławiły je na całym świecie.

Jednak Toskania to nie tylko wielcy producenci o wielowiekowej tradycji, to także urocze niewielkie rodzinne winnice z tradycjami sięgającymi wiele pokoleń wstecz. Przykładem takiej winiarskiej rodziny jest Familia Losi, która od 1870 roku na kilku swoich niewielkich parcelach na wzgórzach w okolicach Sieny produkuje wyborne białe wino na bazie gron Trebiano Toscano i Malvasia, czerwone Chianti Classico, którego podstawę stanowią charakterystyczne toskańskie grona Sangiovese, jak również wyśmienite deserowe Vin Santo czy świetną grappę i oliwę z oliwek. Kilkugodzinna wizyta u niezwykle gościnnych Pietro i Paolo Rosi może stanowić wspaniałą lekcję poglądową na temat toskańskiej kultury wytwarzania i smakowania wina.

Toskania to idealne miejsce na połączenie wypoczynku z degustacją win i pogłębianiem wiedzy enologicznej. Szlak winny z Florencji do Sieny to połączenie leniwej przejażdżki krętymi górskimi drogami z podziwianiem malowniczych widoków, odwiedzania wspaniałych winnic takich jak choćby w Opactwie Coltibuono z 1000 roku, zakupów na tradycyjnym targu w Greve czy pouczającej wizyty w Enoteca Italiana, narodowym muzeum włoskiego wina w Sienie.

W Toskanii można również połączyć słodkie nic nierobienie w jednym z nadmorskich kurortów na Wybrzeżu Liguryjskim z wypadami do niedalekich winnic słynnego winiarskiego regionu Maremny.

Znakomitą okazją do odwiedzenia Toskanii mogą być doroczne imprezy winiarskie, z których prawdopodobnie najważniejszą jest Corte del Vino odbywające się w trzeci weekend maja w San Casciano. Również w maju podczas tzw. Cantine Aparte winnice w całej Toskanii (i innych regionach Włoch) zapraszają smakoszy do odwiedzin i na degustacje. Wczesną jesienią praktycznie każda wioska w Toskanii zaprasza na prezentacje lokalnych win. Jedna z najciekawszych odbywa się w drugi weekend września w Greve.